Hamile Kalmak için Geç Kalmayın

Hamile kalma yaşı, hamile kalma zamanı, hamile kalmak, ne zaman hamile kalınır, ne zaman hamile kalmalı, ne zaman hamile kalmalıyım..

Günümüz kadını artık geç doğum yapıyor. Önce kariyer sahibi olmak, sağlıklı bir ilişki oluşturmak, gelecek için ekonomik güvence sağlamak gibi nedenlerden dolayı gebelik geciktiriliyor.

Çocuk doğurmak için 30’lu hatta 40’lı yaşlara kadar bekleniyor. Ancak bu bekleyiş gebelik şansını belirgin
olarak azaltıyor. Öyle ki 35 yaşındaki kadınlarda tüp bebek tedavisi bile yaşla kaybedilen gebelik şansının ancak yarısını telafi edebiliyor.

Acıbadem Maslak Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Sorumlusu Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Özkan Öztürk ve Kadın Hastalıkları-Doğum Uzmanı Dr. Canan Genim, günümüzde kadınların en sık sorduğu soruları şöyle sıraladı:

- Bebek yapmak için ne kadar vaktim kaldı?
- Yumurtalık rezervimi bilebilir miyim?
- Yumurtalık yaşlanmasını yavaşlatabilir miyim?

Bebekken 2 milyon olan yumurta sayısı, 37 yaşında 25 bine iniyor

Yumurtalıklar yaşam boyu değişim gösteren dinamik organlardır. Kadınların ömür boyunca sahip olacağı yumurta sayısı, doğduğu günde hatta daha anne karnında iken çoktan kodlanmıştır. Anne karnında kız bebeklerde dördüncü ayda yumurta sayısı en yüksek sayıya ulaşmaktadır.

6-7 milyon olan bu yumurta sayısı doğumda 1-2 milyona kadar azalmakta, ergenlikte 300.000, 37 yaşında ise 25 bine kadar inmektedir. Menopoza girmiş bir kadında ise bu rakam 1000 kadardır. Yumurta yaşlanması genetik ve çevresel faktörlerin birbiriyle ilişkisinin bir yansımasıdır. Yumurta yaşlanmasının iki doğal sonucu azalmış gebelik şansı ve menopozdur.

Doğurganlık hangi yaşta, hangi oranda azalıyor?

- Kadınlarda yumurta sayısının azalmasıyla birlikte 30-33 yaşlarında doğurganlık oranı da düşmektedir.

- Bu azalmanın 35-38 yaşında hızlandığı gösterilmiştir.

- 30 yaşındaki bir kadında her ay gebe kalma olasılığı %20 oranındadır.

- 38 yaşında canlı doğum oranı %50 oranında azalmaktadır.

- 40 yaşında bu azalma % 75’e çıkmaktadır.

- Her 100 kadından 10’unda yumurtalık erken yaşlanıyor

Doğal yaşlanma sürecinin ötesinde yaklaşık her 100 kadından 10’unda beklenenden daha erken yumurtalık yaşlanması ve kaybı olmaktadır. Her 100 kadından birinde ise erken menopoz gelişmektedir. Ülkemizde ortalama menopoz yaşı 46-48’dir.

Menopoz yaşında genetik çok önemlidir. Bir kadının menopoz yaşı genellikle annesininkine yakındır. Sigara içimi menopoz yaşını ortalama iki yıl öne alır. Menopoz yaşı öne geldikçe 8 ila 10 yıl öncesinden başlamak üzere gebelik şansı azalarak kısırlık oranı da artar.

Yumurtalık yaşı, takvim yaşından farklıdır

İleri yaşlarda bile bazı kadınlarda yumurtalık fonksiyonları gençliklerindeki gibidir ya da bunun tam tersi olabilir. Yani genç yaşlarda yumurta sayısı ve kalitesi beklenenden çok hızlı azalabilir. Bu durum yumurtalık rezervi ya da yumurtalık yaşı terimini ortaya çıkarmıştır.

Yumurtalık yaşı her zaman takvim yaşı ile uyumlu olmayabilir. Yumurtalık rezervi herhangi bir yaşta azalabilir. Bu durumda kişi düzenli adet görmeye devam etse bile gebe kalma olasılığı çok azalmıştır. Bu kadınlarda artan gebelik kayıplarına daha sık rastlanır.

Yumurtalıkların yaşlanmasını gösteren testler var mı?

Bazı testler yardımı ile yumurtalık rezervini ve gebe kalabilme olasılığının anlaşılabilmesi mümkündür.

Yumurtalıklarda bulunan yumurta sayısını ultrasonografi ile sayılabilir ve adetin üçüncü günü alınan hormon testlerine bakılır.

Bu testlerin adı, FSH, E2, AMH, İNHİBİN-B’dir.

Yumurtalıkların tek doz ilaç kürüne verdiği cevap ölçülür.

Yaşa bağlı kısırlıkta, tedavi seçenekleri kısıtlı

Yaşa bağlı kısırlığın tedavisinde tıbbi seçenekler kısıtlıdır. Özellikle 30 yaş üzeri olup da daha ileri bir yaşta gebe kalmak isteyen kadınlara, üreme sağlığı merkezlerinde mutlaka over yaşını ölçtürmelerini tavsiye ettiklerini belirten Doç. Dr. Özkan Öztürk, “Hatta 30 yaşının altında olan, sigara içen, ailesinde erken menopoz hikayesi olan, 21-24 günde bir adet gören veya endometriozisi (çikolata kisti) olan kadınların bu araştırmaları daha genç yaşlarda yapmalarının önemini vurguluyor.

Kadının yaşı ilerledikçe neler olur?

- Yumurta sayısı ve kalitesi azalır.

- Yumurtalık kalitesindeki azalmaya bağlı gebelik şansı azalırken düşük riski artar.

- Rahmin embriyo tutma yeteneği azalabilir ama rahmin yaşlanması yumurtalık yaşlanması gibi dramatik değildir.

- Rahimde myom benzeri yapısal sorunlar daha sık gözlenir ve rahme giden kan akımı azalır.

- Hipertansiyon, diyabet gibi gebeliği riske sokabilecek hastalıkların oranı artar.

Altın Yumurta Sayesinde Anne Olun

Altın yumurta hamileliği, altın yumurtalı kadınlar, hamile kalma pozisyonları, hamile kalmak, ikiz bebek, nasıl hamile kalınır, tek bir yumurta, Tüp Bebek, tüp bebek yöntemi, yumurta kalitesi

Yalnızca tek bir yumurtası olan kadınlara tıp dünyası altın yumurta adını veriyor. Tüp bebek yöntemiyle bu kadınlar anne oluyor, hatta ikiz bebek bile dünyaya getirebiliyorlar…


Umut Tüp Bebek Merkezi Başhekimi Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Enver Kurt, tek bir yumurta ile anne olmanın yollarını anlattı:

- Altın yumurta nedir?
Biz tüp bebekçilerin kullandığı hem bizim için, hem de hastalarımız açısından çok önemli bir deyimdir. Anne-baba adayı için altın yumurta; kıl payı yakalanan şans demektir. Tüp bebek tedavilerinde verilen ilaçlar sayesinde kadınlarda birden fazla yumurta büyütülmekte ve gebelik şansı fazlalaştırılmaktadır. Ancak bazı durumlarda, yumurtalıkların özelliğinden dolayı ne yaparsak yapalım, hastaya yüksek dozda ilaç bile versek, doğa sadece tek bir yumurtanın büyümesine izin veriyor. Yani altın yumurta; yapılan tedavilere sadece bir tek yumurta büyüterek cevap verebilen ve sonrasında bu tek yumurta ile gebelik elde edilen hastalar için bir bebek demektir.

- Tek bir yumurtası olan bir kadın, anne olabilir mi? Altın yumurta ile gebe kalma şansı yüzde kaçtır?
Gerçekte her kadın her adet döneminde zaten tek bir yumurta geliştirmekte ve yumurtlaması olmaktadır. Tüp bebek tedavisinde ise tek bir yumurta yerine, daha fazla yumurta geliştirilerek gebe kalma şansı fazlalaştırılmaktadır. Bunu piyangodan bilet almaya benzetebiliriz. Tek bir bilet alırsanız; ikramiyenin tutma ihtimali ile, birden fazla bilet alırsanız ikramiyenin tutma ihtimalleri farklıdır.

Normal şartlarda tedaviye iyi yanıt veren hastalarda gebe kalma şansı yaşına göre yüzde 40-60 arasında değişirken, sadece tek bir yumurtası gelişenlerde bu oran yüzde 20lerin altına düşmektedir. Eğer kadın 40 yaşın üzerindeyse, tek bir yumurta ile başarılı olma şansı yüzde 10ların da altına düşmektedir. Unutulmaması gereken bir diğer konu da; tüp bebek tedavisinde, sadece yumurta elde etmekle sonuca ulaşılmadığıdır.

Yukarıdaki değerler embriyo transferi uygulanmış olan olgulara aittir. Toplanan yumurtanın daha sonra mikroenjeksiyon ile döllenmesi ve embriyo gelişimi olmaktadır. Bu basamaklarda da birtakım problemler yaşanabilir. Yani her tek yumurtası toplanan hasta, embriyo transferine gidemeyebilir. Böylece tedaviye başlamış olan hastalara genel olarak baktığımızda, tek yumurta geliştiğinde gebe kalma şansı oldukça azalmaktadır. Bu durumda gebe kalmış hastalardaki tek yumurta; gerçekten madende bulunmuş altın gibi olmaktadır.

Yaş faktörü önemli

- Tek bir yumurtası olan bir kadının doğal yollarla çocuk sahibi olması mümkün mü?
Tek yumurta ile eğer kadının tüpleri açıksa ve yeterli sayıda sperm de varsa, doğal yoldan gebelik mümkün olabilir. Ancak bundan, hastaların ilelebet doğal yoldan gebeliği beklemesi gibi bir sonuç çıkarılmamalıdır. Özellikle kadın 35 yaşın üzerinde ise, mutlaka hızlı olarak sonuca gidecek şekilde yönlendirilmeli ve tedavisi gerekirse tüp bebeğe kadar götürülmelidir. Çünkü eğer yumurtalık rezervleri azalırsa, özellikle de kadının yaşı 38 ve üstüne ulaşmışsa, tüp bebekle bile son derece sınırlı bir gebelik şansı söz konusu olabilir.

- Bir kadında neden yumurta azlığı olur? Az ya da tek yumurta, kaliteli olabilir mi?
Yumurtalıklarda rezerv azalmasının bilinen nedenleri ilerleyen yaş (özellikle 35 yaş üstü), yumurtalıklara yönelik ameliyatlar, bazı kanser tedavileri ve bağışıklık sistemine ait bazı hastalıklardır. Çoğu zaman elle tutulur bir neden yoktur. Yapılan araştırmalar neden bazı kadınların yumurtalık rezervlerinin erken yaşta azaldığını açıklayamamıştır. Yumurtanın kaliteli olması, döllenme ve kaliteli embriyo geliştirme olasılığını arttırır. Yumurtalık rezervi azalmış hastalarda elde edilen yumurtalar yapısal ve genetik olarak problem gösterir ve yumurta kalitesini kötü etkiler. En önemli faktör yaştır. Genç bir hasta ile daha yaşlı birinin yumurta kaliteleri arasında ciddi farklar vardır.